Yetişkin Terapisi
Yetişkin Terapisi Nedir?
Yetişkin terapisi, bireylerin kendileriyle alakalı farkındalık kazanmaları, duygu, düşünce ve davranışlarının altında yatan nedenleri fark edebilmeleri, sahip oldukları sağlıksız düşünceleri onarmaları ve sorunlarla baş etme becerilerini artırmaları amacıyla gerçekleştirilen terapi sürecidir. Terapi sürecinde bireyler yaşadıkları olaylara ve durumlara karşı yeni ve gerçekçi bir bakış açısı geliştirmeye başlamaktadırlar. Bu sayede olaylara karşı hissettikleri duygular ve verdikleri tepkiler değişmektedir. Kişinin kendini yakından tanıması ve yeni baş etme becerileri kazanmasıyla birlikle hayattaki işlevselliği de artmaktadır.
Yetişkin terapisi, terapist ve danışanın bire bir yürüttüğü, belirli periyotlarla gerçekleştirilen seanslarla ilerlemektedir. Yetişkin terapi sürecinde terapist ve danışan arasında kurulan güvenli bağ büyük önem taşımaktadır. Terapist, danışana kendini rahatça ifade edebileceği, koşulsuz kabul edileceği ve eleştirilmeden dinlenebileceği bir ortam sunmaktadır. Bu sayede danışan ona eşlik eden bir rehberle kendini tanımaya dair bir yolculuğa daha güvenle çıkmaktadır. Ayrıca bireysel yetişkin terapisi içinde terapist danışanın mahremiyetine büyük önem göstermekte ve onun paylaştığı tüm duyguları gizlilik ilkesi gereğince kimseyle paylaşmamaktadır.
Yetişkin terapisi, terapistin çalıştığı yönteme ve danışanın yaşadığı probleme göre çoğunlukla haftada bir veya iki haftada bir şeklinde gerçekleştirilmektedir. Bireysel yetişkin terapi seansı genellikle 45-50 dakika sürmektedir. Kişinin kaç seans almaya ihtiyaç duyduğu danışanın yaşadığı probleme göre değişkenlik göstermektedir.
Hangi Durumlarda Yetişkin Terapisi Alınmalıdır?
Yetişkin terapisine başvuru nedenleri kişinin ihtiyacına göre değişmektedir. Yetişkin terapisine geliş nedenleri arasında mevcut bir problemin üstesinden gelmek, sorunu tanımak ve anlamlandırmak, sorunun kaynağını bulmak ve çözmek, psikolojik sağlamlılığı artırmak gibi nedenler sayılabilir. Ancak yetişkin terapisi almak için illaki bir sorunla karşı karşıya olmak gerekmez. Kendini keşfetmek, olaylarla ilgili farkındalık kazanmak, kendini geliştirmek ve potansiyelini gerçekleştirmek için de yetişkin terapisi alınabilmektedir. Ayrıca yaşanılan ruhsal sorunların üstesinden gelmek, iş ve sosyal hayatla ilgili sorunları gidermek, ilişkisel problemleri ele almak, psikolojik temelli fiziksel sorunları çözmek için de yetişkin terapisine başvurulabilmektedir.
Yetişkin terapisi alınabilecek başlıca durum ve rahatsızlık şu şekilde sıralanabilir:
- Kişilik Bozuklukları
- Dürtü Kontrol Bozuklukları
- Kaygı Bozuklukları
- Sosyal Fobi
- Panik Bozukluk
- Fobiler
- Obsesif Kompulsif Bozukluk
- Sağlık Anksiyetesi
- Depresyon
- Bağlanma Sorunlu
- Öfke Problemleri
- Özgüven Problemleri
- Düşük Benlik Algısı
- Düşük Benlik Saygısı
- Yeme Bozuklukları
- Uyku Problemleri
- İletişim Problemleri
- Kayıp ve Yas Süreci
- Boşanma/ Ayrılma Sürecinde Yaşanılan Problemler
Yetişkin Terapisi Çeşitleri Nelerdir?
Yetişkin terapilerinde birçok terapi yöntemi ve yetişkin terapi tekniklerinden faydalanılmaktadır. En çok tercih edilen bazı terapi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
- Bilişsel Davranışçı Terapi: Bilişsel davranışçı terapi, kişinin sahip olduğu düşüncelerinin duygu ve davranışlarını etkilediğini söylemekte ve bu sebeple bireyin sağlıksız düşüncelerini değiştirmeyi hedeflemektedir. Ayrıca davranışların da düşünce ve duyguları şekillendirdiğini kabul ederek problemin çözümünde davranış değişikliğini de önemsemektedir. Bu yöntemde temel amaç gerçekçi olmayan ve kişiyi rahatsız eden düşünceleri onararak kişinin daha olumlu duygular hissedebilmesini sağlamaktır. Bilişsel davranışçı terapide düşünceleri değiştirebilmek için bazı davranışlara maruz bırakma gibi birçok teknikten faydalanılmaktadır. Kaygı bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, depresyon, yeme bozuklukları, sağlık anksiyetesi gibi birçok problemde tercih edilen etkili bir terapi yöntemidir.
- Şema Terapi: Şema terapi, kişinin doğduğu andan itibaren öğrendiklerinin ve yaşadığı olayların zihninde şemalara yani belirli kalıplara dönüştüğünü savunmaktadır. Bireyler sahip oldukları şemalara göre kendilerini, insanları ve olayları değerlendirmektedir. Yaşanılan olumsuz deneyimler zihinde olumsuz şemalara neden olmaktadır. Bu olumsuz şemalar da kişinin sorunlar yaşamasına yol açmaktadır. Şema terapi, kişilerin olumsuz şemalarını tanımasını ve değiştirmesini hedeflemektedir. Bu sayede bireyler kendileri ve olaylar hakkında daha olumlu ve sağlıklı değerlendirmeler yapmayı öğrenmektedirler. Özellikle kişilikle alakalı problemlerin çözümünde tercih edilen etkili bir terapi yöntemidir.
- Hipnotik Yeniden İşlemleme Terapisi: Hipnotik yeniden işlemleme terapisi, kişinin yaşadığı travmaların beynin fiziksel bilgi işleme sistemine zarar verdiğini ve kişinin işlevselliğini etkilediğini kabul etmektedir. Terapi sürecinde yaşanılan travma çalışılarak travmanın kişinin üzerindeki olumsuz etkilerinin giderilmesi ve kişiyi daha az rahatsız etmesi amaçlanmaktadır.
- EMDR: EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), bireyin yaşadığı travmaları ve olumsuz yaşantıları çalışarak bu anılara karşı danışanın duyarsızlaşmasını ve olaya dair bakış açısının değiştirilmesini amaçlamaktadır. Bu sayede yaşanılan kötü olay, bireyi daha az etkilemeye başlamaktadır. Terapi sürecinde anıyla çalışılırken göz hareketlerinin anı üzerindeki işlemleme gücünden faydalanılmaktadır.
Yetişkin Terapisinin Faydaları Nelerdir?
Yetişkin terapisi, bireyin duygu, düşünce ve davranışlarını anlamlandırmasını, kendine dair daha sağlıklı bir iç görü kazanmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Kişinin geçmişte yaşadığı problemleri aşmasına, geleceğe dair mantıklı düşünceler geliştirmesine ve ana odaklanabilmesine yardımcı olmaktadır. Danışanın terapi süreci içinde güçlenerek olayların üstesinden gelebilme becerilerine katkı sunmakta ve yeni baş etme becerileri elde etmesine yardımcı olmaktadır. Danışanın sınır çizme, hayır diyebilme, kendine bakım verme, olayların sorumluluğunu alabilme gibi beceriler kazanmasını desteklemektedir. Bu sayede danışanın yaşam kalitesini artırmayı hedeflemektedir.
Yetişkin terapisi, duyguları kabul edebilmeyi ve zorlayıcı deneyimlerle baş edebilmeyi kolaylaştırmaktadır. Gerilimlere, strese, engellenmelere karşı kişinin kendini sakinleştirebilme ve duygularını düzenleyebilme becerilerini artırmayı hedeflemektedir. Bu sayede bireyin olayları değiştiremese de bu olayları kabul edebilmesine ve daha az etkilenmesine yardımcı olmaktadır.
Yetişkin terapisi ayrıca kişinin çevresiyle kurduğu arkadaşlık, partner, iş ve sosyal ilişkilerindeki iletişim biçimine, duygularını ifade edebilme becerilerine, kişilerarası sorunları çözebilme yollarına da katkı sağlamaktadır. Bu sayede bireyin çevreyle kurduğu ilişkinin daha sağlıklı ve çatışmadan uzak olmasına yardımcı olmaktadır.